Chiều Hà Nội hôm ấy phủ đầy những vệt mưa mỏng, như những dòng tâm tư chảy trôi khắp phố. Nam đứng bên lề đường trước ga Hà Nội, tay ôm ba lô cũ sờn, ánh mắt ánh lên một niềm vui khó giấu. Hôm nay là lần đầu tiên trong đời, cậu được đi tàu với vé hạng nhất – phần thưởng nhỏ từ suất học bổng cuối kỳ mà cậu vất vả dành được.
Tấm vé được cẩn thận cất vào ví như một báu vật. Cậu nghĩ tới chuyến về quê sắp tới, mẹ chắc sẽ mừng lắm khi thấy cậu khỏe mạnh và học tốt. Trong lòng Nam là một niềm hạnh phúc giản đơn – được ngồi ghế êm, không phải chen chúc như những lần trước. Những lần ấy, cậu đứng suốt mấy tiếng đồng hồ, vai nặng trĩu túi đồ, chân mỏi rã rời, nhưng chưa bao giờ than vãn.
.png)
Khi bước vào trong ga, Nam xếp hàng chờ xác nhận vé. Bên cạnh cậu là một người phụ nữ mang thai, dáng vẻ mệt mỏi, tay xách túi hành lý nặng, lưng đẫm mồ hôi. Ánh mắt chị liên tục nhìn về bảng thông báo, lo lắng, bối rối. Cậu khẽ liếc sang, thấy chị cau mày vì vé tàu chị đặt chỉ còn loại hạng thường, không có ghế ngồi tử tế.
Không hiểu sao, một cảm giác xót xa len lỏi trong lòng. Nam nhìn chị lần nữa – cái bụng lớn, vẻ mặt tái nhợt vì mệt, đôi môi mím chặt như cố chịu đựng. Không đắn đo, Nam lấy tấm vé hạng nhất ra, quay sang:“Chị ơi, em có vé hạng nhất, chị lấy mà ngồi cho thoải mái. Em đổi lại vé thường cũng được.”
Chị giật mình, vội lắc đầu:“Không… không được đâu em. Chị không dám nhận đâu, em quý vé đó mà…”
Nam cười, một nụ cười nhẹ tênh như gió:“Không sao đâu chị. Em còn trẻ, ngồi đâu cũng được. Chị ngồi cho khỏe, không là mệt lắm đấy.”
Lời nói ấy, dẫu giản dị, lại khiến chị nghẹn lại. Cuối cùng, sau mấy lần từ chối, chị Lan – tên chị – đành nhận lấy với ánh mắt rưng rưng. Trong khoảnh khắc ấy, chị thấy tim mình ấm lên giữa một chiều mưa lạnh. Một cậu trai trẻ, gầy gò, chẳng giàu có gì, lại sẵn sàng nhường điều tốt đẹp nhất cho một người xa lạ.
Khi tàu rời bến, Nam chen chúc lên toa hạng thường. Không ghế, không chỗ dựa, cậu đứng ở góc cuối cùng, tay ôm ba lô, chân mỏi, nhưng ánh mắt vẫn ánh lên niềm vui. Qua khe cửa kính nhỏ, cậu nhìn thấy chị Lan ngồi trong khoang ghế bọc nỉ sạch sẽ, hai tay đặt nhẹ lên bụng. Thỉnh thoảng chị quay sang tìm cậu, rồi mỉm cười cảm kích.
Giữa chặng đường, chị Lan chủ động bước sang tìm Nam. Giọng chị dịu dàng mà ấm áp:“Em tên gì? Là sinh viên à?”
Nam gật đầu, thật thà kể: cậu là sinh viên năm cuối trường Bách Khoa, gia đình ở quê nghèo, bố mất sớm, mẹ tần tảo nuôi hai anh em ăn học. Mỗi đồng tiền cậu tiêu đều phải tính toán kỹ lưỡng. Nhưng điều đó không khiến cậu buồn – bởi trong tim cậu là một giấc mơ lớn: trở thành kỹ sư để thay đổi cuộc sống.
Chị Lan lặng lẽ lắng nghe, ánh mắt dịu lại. Chị thấy ở cậu sự chân thành và trong sáng hiếm có. Khi tàu đến ga, trước khi xuống, chị đưa cho Nam một tấm danh thiếp:
“Giữ lấy, nếu cần gì, cứ liên hệ với chị nhé.”
Nam nhận, gật đầu cảm ơn, nhưng trong lòng không nghĩ ngợi nhiều. Với cậu, đó chỉ là một tấm danh thiếp. Còn điều cậu nhận được nhiều hơn là niềm vui trong lòng – vì đã làm điều đúng đắn.
Thời gian trôi qua như dòng nước. Sau lễ tốt nghiệp, Nam bắt đầu hành trình tìm việc. Mỗi ngày, cậu cặm cụi viết hồ sơ, chạy đi khắp nơi phỏng vấn. Nhưng đâu đâu cũng chỉ là lời từ chối. Lý do quen thuộc: thiếu kinh nghiệm, chưa đủ thực chiến.
Cậu bắt đầu mệt mỏi. Những đồng tiền tiết kiệm cạn dần. Đêm nằm, cậu nghe rõ tiếng tim đập trong nỗi lo: nếu thất bại, cậu sẽ trở thành gánh nặng cho mẹ. Một tối muộn, sau khi gấp lại thêm một lá thư từ chối, Nam bỗng nhớ đến tấm danh thiếp cũ. Lục lại ba lô, cậu tìm thấy nó – mép giấy đã ố vàng.
“Nguyễn Thị Lan – Giám đốc điều hành – Công ty XYZ.”
Cậu ngần ngại cầm điện thoại. Tay run nhẹ khi nhấn số, lòng đầy do dự. Cuộc gọi được kết nối. Một giọng nữ quen thuộc vang lên, dịu dàng như ngày nào:“A lô, ai đó?”
Nam lúng túng:“Dạ… chị Lan ạ? Em là Nam… người nhường vé cho chị ở ga Hà Nội hôm trước…”
Im lặng vài giây, rồi giọng chị Lan vang lên, vui vẻ:“Nam đấy à? Chị nhớ chứ! Dạo này em sao rồi?”
Nam kể lại chuyện tốt nghiệp, chuyện đi xin việc mãi chưa được. Giọng chị trầm lại, nhưng vẫn ấm áp:“Chị hiểu. Gửi chị CV của em nhé. Chị sẽ nhờ bên nhân sự sắp xếp buổi phỏng vấn.”
Nam gửi mail với tâm thế không dám hy vọng nhiều. Nhưng đúng một tuần sau, cậu nhận được cuộc gọi: “Công ty XYZ mời bạn đến phỏng vấn vào thứ Ba.”
Khi bước vào phòng, cậu choáng ngợp trước không gian chuyên nghiệp. Và chị Lan – nay trong bộ vest chỉnh chu, dáng vẻ đĩnh đạc – mỉm cười đón cậu như người quen cũ.
“Chị chính là giám đốc công ty này. Và hôm nay, chị không chỉ phỏng vấn em vì hồ sơ, mà còn vì hành động hôm ấy. Ở một người trẻ, điều khiến chị tin tưởng không phải chỉ là bằng cấp, mà là tấm lòng.”
Nam cúi đầu, cảm động không nói nên lời. Cậu thấy lòng mình nhẹ tênh như buổi chiều năm nào – khi cậu nhường vé không mong được đáp lại.
Nam bắt đầu làm việc tại công ty với vị trí nhân viên kỹ thuật. Ban đầu, mọi thứ đều lạ lẫm. Những quy trình công nghệ, áp lực công việc khiến cậu không ít lần chùn bước. Nhưng cậu không bỏ cuộc. Mỗi ngày, Nam đến sớm, về muộn, miệt mài học hỏi. Cậu ghi chép kỹ lưỡng, chủ động xin được thực hành.
Chị Lan vẫn âm thầm quan sát. Có lần, chị ghé qua phòng làm việc, thấy Nam vẫn còn ngồi lại lúc đồng hồ điểm 8 giờ tối. Chị không nói gì, chỉ cười nhẹ rồi quay đi. Nhưng trong tim chị là sự khâm phục.
Một năm trôi qua, Nam được đề bạt lên vị trí trưởng nhóm. Rồi sau đó là quản lý kỹ thuật. Những nỗ lực không ngừng nghỉ của cậu cuối cùng cũng được đền đáp. Giờ đây, cậu không chỉ có thể gửi tiền về quê phụ mẹ sửa nhà, mà còn lập quỹ học bổng nhỏ giúp các em sinh viên nghèo như mình năm xưa.
Một lần ngồi cùng chị Lan sau cuộc họp, Nam hỏi:“Chị à… nếu hôm ấy em không nhường vé, liệu em có được gặp chị không?”
Chị Lan nhìn cậu, cười dịu dàng:“Có lẽ là không. Nhưng điều đó không quan trọng. Quan trọng là, em đã tử tế – một cách vô điều kiện.”
Nhiều năm sau, Nam đã là giám đốc kỹ thuật, có gia đình nhỏ hạnh phúc. Trong ví của anh vẫn luôn có tấm danh thiếp cũ – dù đã nhàu nát. Mỗi lần nhìn nó, anh lại nhớ tới cơn mưa chiều năm ấy, và khoảnh khắc anh chọn làm điều tử tế.
Anh kể lại câu chuyện ấy cho con trai mình nghe, đôi mắt ánh lên những ký ức đầy cảm xúc:“Con biết không, một hành động tốt – dù nhỏ – có thể thay đổi cả một cuộc đời. Không cần phải to tát, chỉ cần mình làm bằng tấm lòng.”
Và cậu bé ấy, sau này, lớn lên với bài học đầu tiên về lòng tốt – từ một tấm vé tàu, một buổi chiều mưa, và một trái tim không toan tính.
